czwartek, 21 marca 2013

Ślady Wschodu - Armenia - cz.7

Zapraszamy do drugiej części fotoreportażowego cyklu Anny Przybycińskiej zatytułowanego "Ślady Wschodu", poświęconego Armenii. Będą to opowieści o miejscach, których religijna kultura sięga pierwszych wieków kształtowania się wspólnot chrześcijańskich, i których sztuka zachwyca do dziś.


Jak bracia

W północnej części Armenii, w dystrykcie Tumanian, w odległości zaledwie 3 km od siebie, usytuowane są dwa duże kompleksy klasztorne Sanahin i Haghpat. Pierwsze kościoły powstały tu ok. IV wieku, a obecnie istniejące budowle sięgają historią IX w. Ze względu na podobny sposób budowy, a czasem niemal identyczne rozwiązania i dekoracje, uznaje się je za klasztory bliźniacze. W każdym kompleksie znajdziemy kilkanaście budowli, w tym: kościoły i kaplice, refektarz, dzwonnicę, bibliotekę, akademię, cmentarz. Sanahin „starszy niż tamten” (Haghpat) był siedzibą biskupa i ulubionym miejscem odpoczynku królewskiej rodziny Zakarian. Z kolei w Haghpat znajdują się grobowce rodziny Ukarian. Wielość i rozmach bogato dekorowanych budowli (jak choćby wielkość refektarza) wskazują nie tylko jak wielu mnichów tu mieszkało (w Sanahin liczy się, że ok. 500), ale i jakimi znacznymi ośrodkami kulturotwórczymi i naukowymi były.

Kościół św. Grzegorza

Choć freski pobladły i mnichów nie ma, warto przyjechać tu choćby na chwilę refleksji o przemijaniu. Z kamiennych płyt ułożonych jak posadzka spoglądają zastygłe twarze fundatorów i mnichów. W jednej z inskrypcji z 1185 roku córka króla Kyurike – Mariam prosi o modlitwę za siebie i swoich krewnych. Śmierć uczyniła wszystkich równymi i położyła pod nogi przyszłych pokoleń. W Sanahin byliśmy świadkami współczesnego pogrzebu. Zgodnie ze zwyczajem uczestniczą w nim mężczyźni. Kobiety czekają w domu, aby po powrocie ugościć żałobników. Po trzydziestu dniach przyjdą tu ponownie spotkać się i pomodlić nad grobem zmarłego.

Prawdziwym skarbem Hagpat jest chaczkar wykuty w kamieniu zwany „amenaprkicz”. Pod tą nazwą kryje się rodzaj rzeźbionego krzyża przedstawiający postać ukrzyżowanego Chrystusa. Cóż w tym niezwykłego? Otóż takie krzyże z przedstawieniem postaci są w Armenii bardzo rzadko spotykane. Wszystkie datuje się na XIII w. Ten w Haghpat powstał w 1273 roku. Do dziś zachował przynajmniej część pierwotnych kolorów a scena ukrzyżowania została na nim wzbogacona postaciami Boga Ojca, Apostołów i chórów anielskich.

Obejrzyj prezentację klikając na zdjęcie:
 

Tekst i zdjęcia: Anna Przybycińska

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.