Warsztaty ikonopisania: Święci Ewangeliści

W kwietniu i w maju 2013 r. miały miejsce w pracowni Droga Ikony w Warszawie warsztaty tematyczne "Święci Ewangeliści", prowadzone przez Joannę Zabagło. Wzięło w nich udział dziesięć osób, które podczas sześciu spotkań medytowały i pracowały nad tematami ikonograficznymi czterech Ewangelistów.  Jako relację z przebiegu warsztatów prezentujemy osobiste refleksje dwóch ich uczestniczek.
 

   

"Na początku było Słowo… Co tydzień słyszymy słowa Ewangelii czytane w czasie Mszy św., ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się, czym byłoby chrześcijaństwo bez spisanej Ewangelii? W jakiej formie przetrwałaby historia Jezusa z Nazaretu do naszych czasów? Czy nadal zawierałaby tyle szczegółów i osobistych dopowiedzeń? Przyjmuję księgę Ewangelii za coś oczywistego. A przecież zawdzięczam ją czterem świadkom lub uważnym słuchaczom bezpośrednich świadków – Mateuszowi, Markowi, Łukaszowi i Janowi. Każdy z nich, we właściwy sobie sposób przedstawił tę najważniejszą historię – historię naszego Zbawienia.

Właśnie przedstawienia Ewangelistów były tematem warsztatów ikonograficznych, a my próbowaliśmy barwami opisać opisujących słowami Słowo. Czytając Ewangelię św. Marka chciałam przybliżyć się do „mojego” Ewangelisty. Widziałam Go uciekającego w prześcieradle z Ogrójca i słuchającego Piotra, który opowiadał jak zaparł się Pana. Musiał być człowiekiem głębokiej wiary i odwagi skoro zostawił wszystko by towarzyszyć Pawłowi i Piotrowi w podróżach i głoszeniu Dobrej Nowiny. To Jemu na obrazach / ikonach towarzyszy lew – symbol odwagi i królewskiej godności. Tkanina z wyszytym lwem przykrywa grobowiec świętego w kaplicy katedry koptyjskiej w Aleksandrii, gdzie poniósł śmierć męczeńską, a stylizowane rzeźby lwa ozdabiają budowle i główny plac Wenecji – miasta św. Marka. To Jego odkrywam w twarzach współczesnych Marków – oddanych głoszeniu Słowa i nawet podobnych zewnętrznie do Tego z ikon.
Jest jeszcze jeden aspekt warsztatów tematycznych. Za każdym razem, gdy w nich uczestniczę pogłębiam techniczną stronę pisania ikony. Czerpię z doświadczenia osób prowadzących warsztaty sposoby komponowania barw i złocenia, odkrywam na nowo, co znaczy laserunek i jak kolejne delikatne warstwy budują obraz. Uczę się cierpliwości wobec materii i swoich błędów. Patrzę na wysiłek innych, podziwiam różnorodność efektów ich pracy. A wszystko przeplecione rozmową z ludźmi i „moim” świętym. Moim – bo pisanie ikony to nawiązywanie przyjaźni z przedstawianym świętym.  (Anna Przybycińska)

* * *

 

Jestem tu i teraz. Osadzona gdzieś tysiące kilometrów od rodzinnego domu. Przede mną ikona św. Jana Ewangelisty - przywraca wspomnienie weekendowych warsztatów ikonograficznych w pracowni na Mokotowie. Przywołuje w pamięci zapach medium zmieszanego z pigmentami, melodykę chorałów gregoriańskich oraz wspólnej modlitwy i rozmów uczestników. Wywołuje tęsknotę za samotnią i pewnym zatrzymaniem w czasie, których tak bardzo potrzebowałam i nadal potrzebuję, wzmaga nieustanne pragnienie uczenia się trudnego warsztatu ikonopisania, o którym marzyłam od dziecka.

W warsztatach zawarte było wszystko, co mógłby sobie życzyć uczeń: charyzmatyczny nauczyciel w osobie Joanny Zabagło, wiedza na temat św. Ewangelistów, bogactwo pigmentów, elementy pozłotnictwa, wspólnota modlitewna, wolność tworzenia związana z możliwością odejścia od ikony i pobycia ze sobą. Poza tym czuję, iż kolejne warsztaty usamodzielniają, dają większą pewność pracy, kolejne doświadczenie. Pozwalają wzrastać duchowo i technicznie w procesie tworzenia ikony. Początkowo praca w grupie - podpatrywanie, podpytywanie, jest bardzo pomocna i inspirująca. Potem w trakcie warsztatów każdy indywidualnie szukał swojej drogi do ikony w wewnętrznej ciszy. Wszystkie elementy kursu były zbalansowane i wyważone - i wiedza, i modlitwa, i pisanie.

Jestem tu i teraz. Ikona wrosła w moje życie. Kłaniam się przed nią, nie jako przed twórczym owocem mojej pracy, lecz przed Słowem Bożym w niej zapisanym. (Aneta Arcisz)

* * *

 

Uczestnicy warsztatów "Święci Ewangeliści"

Foto relację z warsztatów "Święci Ewangeliści" można zobaczyć w dwóch albumach na naszym profilu na facebooku: zdjęcia autorstwa Joanny Zabagło oraz Anny Przybycińskiej.