Ikony Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

Boże, któryś nas przez świętych apostołów Twoich
Szymona i Judę
do wyznania Imienia Twojego przywieść raczył,
daj nam, w cnotach chrześcijańskich postęp czyniąc,
godną cześć im oddawać
 

Apostołowie należeli do najbliższych uczniów Jezusa. Odpowiadając na powołanie poszli za Nim, stali się uczniami, świadkami i głosicielami Słowa Bożego. Do serca wzięli posłanie Chrystusa i poszli na krańce świata, by głosić naukę o zbawieniu. Tradycja Kościoła przekazuje, że dotarli do Persji, gdzie zginęli śmiercią męczeńską.

Dziękując za ich odwagę i świadectwo wiary przekazane pierwszemu pokoleniu chrześcijan, w Kościele katolickim wspomnienie liturgiczne Apostołów Szymona i Judy Tadeusza obchodzimy wspólnie 28 października, natomiast Kościoły wschodnie mają osobne święta. Cerkiew prawosławna wspomina Szymona 10/23 maja, Judę Tadeusza 19 czerwca/2 lipca oraz 30 czerwca/23 lipca wspólnie świętując Sobór Dwunastu Apostołów.

Apostoł Szymon zwany gorliwym

Imię Szymon, na Wschodzie znane jako Symeon, z hebrajskiego oznacza „Bóg wysłuchał” i było raczej dość popularne w czasach Jezusa. Pamiętamy z Ewangelii starca Symeona, któremu Anioł objawił, że nie umrze dopóki nie zobaczy Mesjasza, a spotkawszy Jezusa przyniesionego do świątyni podczas Ofiarowania, starzec wziął Go na ręce nazywając „światłem na oświecenie pogan” i powiedział, że teraz może umrzeć w pokoju. 

Imię Szymona nosił uczeń, którego Jezus nazwał Piotrem, czyli skałą, na której zbudował Kościół swój. Szymon z Cyreny pomagał Jezusowi dźwigać krzyż na Golgotę. Jeden z dwunastu Apostołów też nosił imię Szymon. Był prawdopodobnie krewnym Apostołów Jakuba i Judy Tadeusza, i choć w Ewangeliach wspominany jest tylko trzy razy, to właśnie w takim kontekście. Nie wiadomo czy był krewnym Jezusa. Obdarowany był przydomkiem "kananejczyk"oraz "zelota" (w Cerkwi znany jest jako Apostoł Simon Ziłot) co oznacza „gorliwego”. Według tradycji nauczał w Egipcie, Mezopotamii i w Persji. Zginął według jednego podania śmiercią męczeńską na krzyżu, według innego został przepiłowany, dlatego jednym z atrybutów w ikonografii Apostoła jest drewniana piła.

Sztuka zachodnia przedstawia Apostoła z długimi ciemnymi włosami, kędzierzawą brodą w pelerynie z kapturem, przeważnie z księgą, drewnianą piłą, toporem lub włócznią. W ikonografii wschodniej Apostoł jest siwiejącym mężczyzną z krótką brodą, ubranym w paliusz, tunikę i sandały. W jednej ręce trzyma zwój, a drugą błogosławi. Na ikonach występuje samodzielnie, jako jeden z Apostołów lub w gronie Dwunastu (Sobór Dwunastu Apostołów).

Apostoł Juda zwany odważnym

Imię Juda znaczy z hebrajskiego „godny czci”. Apostoł Juda był bratem Apostoła Jakuba i krewnym Jezusa. Otrzymał przydomek Tadeusz, co znaczy odważny, ale nie wiadomo dlaczego, może po to, by odróżnić go od Judy Iszkarioty, który zdradził Jezusa. 

Juda Tadeusz podczas Ostatniej Wieczerzy zapytał Jezusa: „Panie, cóż się stało, że nam się objawiasz, a nie światu?” Jest też autorem krótkiego listu ujętego w kanon Nowego Testamentu, który został napisany, aby utwierdzić pierwszych chrześcijan w prawdziwej wierze i zachęcić do prawego życia w społeczności wierzących. Głosił Ewangelię w Palestynie, Syrii, Mezopotamii. Część swoich misyjnych wędrówek odbył ze świętym Szymonem Apostołem. W tradycji istnieją przekazy mówiące, że razem ponieśli męczeńską śmierć. Kult świętych męczenników, Apostołów, znany jest od wczesnych wieków, lecz wyjątkowe nabożeństwo do św. Judy Tadeusza ożywione zostało w XVIII wieku zwłaszcza w Austrii i w Polsce, gdzie bardzo popularne stało się nabożeństwo do św. Judy jako orędownika od spraw beznadziejnych.

W sztuce zachodniej św. Juda Tadeusz przedstawiany jest zawsze z wizerunkiem Jezusa w ręku, z czym związana jest historia powstania Mandylionu. Jedna z legend, podana przez św. Hieronima głosi, że współczesny Chrystusowi król Edessy Abgar V prosił Go o uzdrowienie, zaś dostarczycielem listu z prośba był malarz, któremu król polecił sportretować Jezusa. Jednak nieudolne dzieło malarza uzupełnił własnoręcznie Chrystus. Spojrzenie na wizerunek uzdrowiło i nawróciło króla, którego ochrzcił Apostoł Juda Tadeusz. Innymi atrybutami przedstawień Judy Tadeusza są włócznia, miecz i pałki jako narzędzia męczeńskiej śmierci oraz barka rybacka.
Ikonografia wschodnia ukazuje Apostoła Judę, Brata Pańskiego, z siwiejącą brodą, długimi włosami, ubranego w czerwone szaty, trzymającego w ręku zwój. Najczęściej występuje w gronie innych Apostołów, obok Szymona, na ikonach Wjazdu do Jerozolimy, Ostatniej Wieczerzy, Zmartwychwstania Pańskiego, Zesłania Ducha Świętego oraz Zaśnięcia Matki Bożej.

Relikwie świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza znajdują się w kaplicy Najświętszego Sakramentu w Bazylice św. Piotra w Rzymie.

Tekst: Jolanta Wroczyńska

Ikona Pokrow Bogurodzicy

Pod Twoją obronę uciekamy się…

Ikona z monasteru w Suzdale, XV w.

Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy obchodzone jest w Kościele prawosławnym i Kościołach wschodnich w dniach 1/14 października (wg kalendarza juliańskiego i wg nowego stylu) jako wspomnienie i modlitwa przed wizerunkiem Matki Bożej okrywającej swym płaszczem Lud Boży. Jest szczególnie popularne w tradycji prawosławnej Rosji i należy ono do jednego z ważniejszych świąt po dwunastu głównych świętach w liturgii cerkiewnej.

Pokrow, Pokrowa, (podobnie jak greckie Sképē ), w języku starocerkiewno-słowiańskim, jak i rosyjskim oznacza opiekę, ale etymologicznie pochodzi od słów: szal, całun, płaszcz i tłumaczone jest jako ochrona i wstawiennictwo. Święto nawiązuje do bizantyjskiego kultu relikwii Matki Bożej, którymi są pasek i welon, i którym przypisywano bezpośrednią interwencję Matki Bożej w sytuacjach oblężenia Konstantynopola. Pokrow to ikona Najświętszej Marii Panny jako orędowniczki, pośredniczki i opiekunki ludzkości.

Ikona nowogrodzka, XIV w.

Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy zostało ustanowione na Rusi w XII wieku na pamiątkę ocalenia Konstantynopola przed inwazją Arabów dwa wieki wcześniej. Z tym wydarzeniem wg wschodniej tradycji prawosławnej związane jest cudowne objawienie Bogurodzicy w świątyni na Blachernach pod Konstantynopolem, gdzie były przechowywane relikwie. Podczas całonocnego czuwania modlitewnego Andrzej Szalony (ros. Jurodiwyj) i jego uczeń Epifaniusz ujrzeli Bogurodzicę, która zjawiła się w kopule świątyni z orszakiem aniołów i świętych i na znak opieki nad ludźmi przed ołtarzem rozpostarła nad głowami obecnych swój welon (szal, omoforion). Dzięki temu widzeniu św. Andrzej Szalony z Konstantynopola został objęty powszechnym kultem, a ikonografia Matki Bożej uzyskała nowy wizerunek Opiekunki ludzi.

Pierwsze ikony Matki Bożej Opiekunki znane są na Rusi już od XII wieku, natomiast od XIV wieku uformowały się dwa warianty ikonograficznego typu Bogurodzicy Opiekunki nazywane przez historyków nowogrodzkim i rostowsko-suzdalski (późniejszym moskiewskim) ze względu na ich pochodzenie. Oba warianty różnią się nieznacznie. W wariancie pierwszym Bogurodzica przedstawiona jest na tle absydy z podniesionymi w górę rękoma jako typ modlącej się (Orantki), a nad jej głową rozpostarty szal trzymają aniołowie, natomiast w wariancie drugim Bogurodzica jest przedstawiona na tle świątyni z szalem przerzuconym przez ręce. W ikonografii rosyjskiej Matka Boża jest przedstawiana zawsze z omoforionem, rozpostartym na rękach albo unoszonym nad jej głową przez anioły, a w ikonografii ukraińskiej, pod wpływem malarstwa zachodniego, występuje motyw płaszcza opiekuńczego.

Rosyjska ikona współczesna

Oprócz Bogurodzicy ikony przedstawiają historię wydarzenia i osoby w nim uczestniczące. Na ikonach pojawia się postać błogosławiącego Chrystusa (zwykle u góry), Andrzeja Szalonego i Epifaniusza, a także Jana Chrzciciela i apostołów. Raczej na wszystkich ikonach pojawia się postać Romana Melodosa (św. Roman Piewca), autora Akatystu (Akáthistos Hýmnos), hymnów poświęconych Bogurodzicy, powstałych w VI wieku i będących największym zabytkiem liturgii bizantyjskiej.

Ukraińska ikona współczesna

Ikonografia Matki Bożej Opiekunki wyraża ideę nieustannej opieki, wstawiennictwa oraz Matki Miłosierdzia w sztuce zachodniego chrześcijaństwa. W Prawosławiu zarówno cerkwie pod wezwaniem Pokrowy Opieki Matki Bożej, czy sobory Pokrowy Najświętszej Bogurodzicy stanowią bardzo znane miejsca pielgrzymek. Na terenie południowo-wschodniej Polski jednym z niewielu śladów cerkwi pod wezwaniem Pokrow jest dawna cerkiew w Szlachtowej, dzisiaj kościół Matki Boskiej Pośredniczki Łask. Najpiękniejszą ikoną w polskich zbiorach jest Welon Matki Boskiej – Pokrow z parą królewską Janem III Sobieskim i Marysieńką. Pochodząca z XVII wieku ikona z licznymi złoceniami znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Ikona z Muzeum Narodowego w Krakowie

Nie znalazłam opisu ikony Matki Bożej Opiekunki w Hermenejach Dionizjusza z Furny, co może świadczyć o tym, że pomimo tradycji bizantyjskiej samego święta, ikona Pokrow jest typowa dla prawosławia ruskiego. Kult opieki ikon Bogurodzicy znany jest wcześniej z funkcji obronnej przed nieprzyjacielem. Ikony strzegły bram miasta, murów i drzwi. Zwyczaj procesyjnego obnoszenia ikony Matki Bożej wokół murów zagrożonego miasta, wywodzący się z Konstantynopola z VI wieku, znamy z obrony Jasnej Góry obleganej przez wojska szwedzkie. Uciekanie się do wstawiennictwa Matki Bożej, połączone z powszechnymi modłami, praktykowane było przez umieszczanie ikon na murach – ikony Iwerska na Atosie, czy Ostrobramska w Wilnie. Cudowne działania Matki Bożej, świadczące o Jej opiece nad światem, znane są od początków chrześcijaństwa. Ostatnio wiarę w Opiekę Bogurodzicy wyraził papież Franciszek zawierzając cały świat Matce Bożej Fatimskiej.


Tekst: Jolanta Wroczyńska

Relacja z otwarcia wystawy "Droga ikony" w Radomiu

W poniedziałek, 7 października o godzinie 18:30 w kościele Matki Bożej Królowej Świata w Radomiu, miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy „Droga ikony”. Wystawa zorganizowana została w ramach „Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej”.

Ekspozycja ikon w kościele księży Filipinów w Radomiu

Wspaniała architektura kościoła (w 2010 roku w przeprowadzonych przez tygodnik „Polityka” badaniach został uznany za jeden z dziesięciu najpiękniejszych w Polsce) już sama w sobie sprzyja atmosferze modlitwy. We wnętrzu przypominającym kielich kwiatu, dzięki zaangażowaniu Dyrekcji Muzeum Wsi Radomskiej ustawione zostały szklane gabloty i zaaranżowana została wystawa ikon twórców związanych ze środowiskiem Droga Ikony. Pokazanych zostało około sześćdziesiąt ikon przyciągających swoim pięknem i tajemnicą. Ich niezwykła ekspozycja podkreśliła jeszcze charakterystyczny dla ikon magnetyzm, którego próżno szukać w sztuce współczesnej. O działalności środowiska Droga Ikony opowiedziała zebranym Ola Pabich. Pokaz warsztatu ikonograficznego przeprowadziła Agata Słyk.

Ks. Mirosław Prasek (Przełożony księży Filipinów i jednocześnie gospodarz miejsca) już w homilii Mszy Świętej poprzedzającej wernisaż, zwrócił uwagę, że tak jak przed wiekami tak samo i dziś człowiek poszukuje Oblicza Boga, i tak samo jak przed wiekami tak i dziś Bóg objawia Swoje Oblicze ludziom czystego serca. 

Ikony prezentowane na wystawie

Myślę, że malarz ikon (ikonopis) w sposób szczególny dotyka istoty tych poszukiwań i pragnie dzielić się z innymi swoim osobistym spotkaniem z Bogiem. Po wczorajszym wieczorze zostało w moim sercu: nastrój świątyni, blask ikon, muzyka... serdeczność i ciepło ludzkich serc. A co zostawiliśmy? Od wczoraj w tej pięknej świątyni można kontemplować Oblicze Boga w ikonach.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji w naszej galerii na facebooku.


Tekst i zdjęcia: Urszula Żakowska

* * *

Fotorelację z wydarzenia prezentuje serwis cozadien.pl oraz radomski Gość Niedzielny

Własną relację z otwarcia wystawy podało także radomskie "Echo dnia".

Droga Ikony na Tygodniu Kultury Chrześcijańskiej w Radomiu

W tegorocznych obchodach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Radomiu, Droga Ikony została zaproszona jako partner prezentujący działania z dziedziny twórczości plastycznej. Związane jest to z naszym współtworzeniem akcji "Twórcze Lato w Garbatce", zainicjowane w 2009 r. wraz z ośrodkiem Szkoły Drzewnej w Garbatce Letnisku. W ramach naszego uczestnictwa w "Tygodniu" zaprezentujemy kolekcję około 60 ikon twórców związanych z pracownią oraz przeprowadzimy pokazowe mini warsztaty ikonopisania.

Wystawa ikon jak i prezentacje warsztatowe będą miały miejsce w kościele Matki Bożej Królowej Świata w parafii Księży Filipinów w Radomiu, na ul. Grzybowskiej 22.

Otwarcie wystawy nastąpi 7 października o godz. 18.30
 

Program Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Radomiu

6 – 13 października 2013 roku

Naród jest wielką wspólnotą ludzi, których łączą różne spoiwa, ale nade wszystko własna kultura... Naród trwa w swojej duchowej substancji, duchowej tożsamości przez własną kulturę  (Jan Paweł II, Warszawa, 13.06.1987).

Wydział Duszpasterski Kurii Diecezji Radomskiej i Stowarzyszenie „Młyńska” Verbum Bonum Pulchrum, przy udziale innych środowisk i instytucji kultury, w dniach od 6 do 13 października 2013 r. organizują w Radomiu pod hasłem: Cultura Porta Fidei Tydzień Kultury Chrześcijańskiej.
Inauguracja wydarzenia odbędzie się 6 października o godzinie 18.00 w Katedrze Radomskiej Mszą świętą z udziałem Radomskiej Orkiestry Kameralnej, chóru i solistów, którzy wykonają Mszę G-dur Franciszka Schuberta.
Serdecznie zapraszamy

Program:

6 październik 2013 (niedziela)

godzina 18.00
Inauguracja Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej. Msza święta w Katedrze NMP w Radomiu i liturgiczne wykonanie Mszy G-dur, D.167 Franciszka Schuberta; Wykonawcy: Monika Świostek – sopran, Marek Szymański – tenor, Rafał Korpik – bas, Chór Camerata Iagellonica (chórmistrz Włodzimierz Siedlik, przygotowanie chóru Oleg Sznicar i Janusz Wierzgacz), Radomska Orkiestra Kameralna, Maciej Żółtowski – dyrygent
Msza G-dur, D.167 to druga spośród sześciu ukończonych łacińskich mszy Franciszka Schuberta, najbardziej szczera, osobista - i zarazem najpopularniejsza: Schubert pisał ją mając 18 lat, pomiędzy 2 a 7 marca 1815 roku w rodzinnym Lichtenthal na przedmieściach Wiednia. Pisał tak, jak mu w jego romantycznej duszy „grało”. Był urodzonym lirykiem - i właśnie fragmenty liryczne są tymi w jego Mszy, które pozostają w naszej pamięci. Msza G-dur nie była pomyślana jako kompozycja koncertowa, była typem mszy użytkowej, mającej ubogacać liturgię i w takiej właśnie formie zostanie zaprezentowana przez Radomską Orkiestrę Kameralną.

7 październik 2013 (poniedziałek)

godzina 18.30
 
„Droga ikony” – wernisaż wystawy, opowiadanie o ikonopisaniu, warsztaty ikonopisania; Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri w Radomiu.
 
DROGA IKONY jest środowiskiem twórców skupionych na sztuce ikonopisarskiej, czerpiących z dawnych tradycji warsztatowych i respektujących duchowe i estetyczne wartości ikony. Grupa powstała jako inicjatywa formacyjno-artystyczna, pod kierownictwem o.Jacka Wróbla SJ, rozwijana od 2001 r. przy jezuickich ośrodkach duszpasterskich w Warszawie. Obecnie, przy Parafii św. Szczepana na Mokotowie, prowadzi pracownię zrzeszającą twórców z całej Polski. Jej działalność skupia się na organizowaniu warsztatów ikonopisania i pokrewnych im zajęć z rzemiosła artystycznego - rysunku ikonograficznego, pozłotnictwa i snycerki. Organizuje także zajęcia i spotkania służące popularyzacji ikony jako obrazu sakralnego wyrastającego ze wspólnej tradycji chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Od 2009 roku przy współpracy Szkoły Drzewnej w Garbatce-Letnisku Droga Ikony realizuje program "Twórcze lato w Garbatce", w ramach którego prowadzi plenerowe warsztaty rzemiosła artystycznego. Jest to propozycja twórczego wypoczynku dla wszystkich poszukujących głębszych wartości duchowych. W latach 2011-2012 Droga Ikony była współorganizatorem II. i III. edycji Międzynarodowych Warsztatów Ikonopisania w Nowicy. W roku 2011, wraz z Konsulatem Generalnym RP w Łucku, współorganizowała Międzynarodowy Plener Ikonopisów na Wołyniu. W przeciągu ostatnich lat, ikonopisarze związani z pracownią brali udział w licznych wystawach ikon w kraju i zagranicą. Grupa prowadzi także serwis internetowy poświęcony duchowemu i artystycznemu wymiarowi ikony i ikonopisania. Relacjonuje w nim prowadzoną przez siebie działalność oraz dzieli się wiedzą i doświadczeniem warsztatowym nabywanym przez zrzeszonych z pracownią artystów. Wszelkie informacje o działalności grupy dostępne są na stronie www.drogaikony.org.pl

8 października 2013 (wtorek)

godzina 18.30

"Rzymskie pasje" -  spotkanie autorskie z Hanną Suchocką, Ambasadorem RP przy Stolicy Apostolskiej; Parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu
Książka autorstwa Hanny Suchockiej cieszy się niebywałym powodzeniem. Osnową książki jest opowieść o kościołach stacyjnych Rzymu. Kościoły wzięły swą nazwę od tzw. stacji wielkopostnych, czyli pobożnego nawiedzania w okresie Wielkiego Postu, miejsc związanych pierwszymi męczennikami. Każdego dnia celebruje się modlitwy w innej świątyni związanej ze świadectwem wiary pierwszych chrześcijan-męczenników. Na tej kanwie autor opowiada o swoim chrześcijaństwie. Trafnie książkę opisał Krzysztof Zanussi: „Ta książka to trzy w jednej. Pierwsza to wędrówka po Rzymie, świetne zdjęcia nieznanych kościołów i skarbów, które się w nim znajdują. Spotkanie piękna to dla turysty. Druga z książek to osobista opowieść Hanny Suchockiej o wielkopostnych wędrówkach. To dla nowoczesnego pielgrzyma. I wreszcie ciekawie dobrane fragmenty z Biblii. To dla ascety. A całość to świetna lektura dla myślącego człowieka.”

9 października 2013 (środa)

godziny 12.00 i 18.00

projekcja filmu „Bella”, reż. A. Monteverde; Meksyk/USA 2006 (91 min.), bilet 12 zł,
Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w Radomiu, Sala Kameralna.
Film opowiada o życiu młodej kelnerki, które zmienia się całkowicie, kiedy dowiaduje się, że jest w ciąży. Zwolniona z pracy, pozostawiona sama sobie, usiłuje stawić czoła nowej sytuacji. Z pomocą przychodzi jej kolega z pracy, którego obecność staje się początkiem czegoś nowego...

godzina 17.00

„Sacrum w architekturze” - wernisaż wystawy malarstwa Jacka Wojtysiaka; Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu

Jacek Wojtysiak to artysta i podróżnik. Jak mówi o sobie jest w drodze już 15 lat. Pisze za pomocą swoich obrazów kronikę miejsc, które widział. To już druga wystawa artysty w Radomiu. Na początku roku mogliśmy oglądać w Miejskiej Bibliotece Publicznej prace zebrane pod tytułem „Podróż”. Autor przedstawił architekturę ważnych dla siebie miast miedzy innymi Krakowa, Wrocławia, Toledo, Barcelony i Radomia.

10 październik 2013 (czwartek)

w godzinach od 10.00 do 14.30

Przegląd teatrów amatorskich; Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w Radomiu.
    •    „Poszukiwanie Boga” etiuda w wykonaniu grupy teatralnej „Żywe Słowo” w V LO im. R. Traugutta w Radomiu, reż. Hanna Jaworska (20 minut).
Koło „Żywego Słowa” działa przy V LO im. Romualda Traugutta od 25 lat. Wielokrotnie zdobywało wyróżnienia i nagrody w konkursach recytatorskich i teatralnych. Prezentowany spektakl dotyka tematu wszechobecnego grzechu i zmagań z nim. Uświadamia odwieczną walkę człowieka z przeciwnościami życia i siłę wiary zaczerpniętą z Biblii .
    •    „Porozmawiajmy o życiu i śmierci” w wykonaniu uczniów Zespołu Szkól Samochodowych, według Krzysztofa Bizio, reż. ks. Tomasz Waśkiewicz (1 godz. 15 minut).
Uczniowie „Samochodówki” przedstawią znany spektakl, znanego autora, grany kiedyś przez znanych aktorów. Autor sztuki, Krzysztof Bizio stawia pytania o źródło rozkładu współczesnej rodziny. Nie pozostawia odbiorcy z tym problemem samego. Wskazuje mu drogę, na której może znaleźć odpowiedzi. Przestrzega też, że zaniechanie poszukiwań, dialogu ze światem może być dla ludzkiej duszy niebezpieczne.
    •    „Rozmowa z diabłem doktora Lutra w Wartburgu 1521” - monodram Radosława Siary z „Teatru Poszukiwań” OKiSz „Resursa Obywatelska”, na podstawie tekstu Leszka Kołakowskiego (40 min).
Monodram powstał w oparciu o książkę Leszka Kołakowskiego pt.: „Rozmowy z diabłem”. Marcin Luter toczy z diabłem dysputę o siedmiu grzechach głównych. Rozmowa obnaża słabość człowieka wobec pokus cielesnych i duchowych. Aurę w jakiej toczy się rozmowa opisuje pesymizm Leszka Kołakowskiego: "Powiedzieć, że zarażeni jesteśmy pierworodnym zepsuciem i że diabeł nie może być nawrócony, rzeczywiście znaczy, że jest pewna suma zła, której wykorzenić się nie da i że w nędzy naszej jest coś nieuleczalnego.” Owa polemika, początkowo spokojna, staje się coraz gwałtowniejsza wraz z kolejnymi wymienianymi grzechami obnażając emocje głównego bohatera. Monodram, według autorów, stawia przed widzem pytanie o stałość wiary i zmusza do zastanowienia się nad sensem istnienia.
    •    „Jeden dzień z życia gimnazjalisty Januszka” Teatr Scene z Katolickiego LO w Radomiu, na podstawie utworu Sebastiana Równego, reż. Wojciech Ługowski (30 min)
Teatr Scene działa od 2004 roku przy KLO im. Św. Filipa Neri w Radomiu. Zespół prowadzony jest przez Wojciecha Ługowskiego, Agnieszkę Kobierską, Wojciecha Sałka. Teatr ma w swoim dorobku 18 premier oraz wiele nagród indywidualnych i zespołowych. „Dzień z życia Januszka gimnazjalisty” to farsa, która opowiada o młodzieńczych rozterkach gimnazjalisty Januszka, który na szkolnej dyskotece ma po raz pierwszy "zgłuszyć laskę", choć dokładnie nie wie co to znaczy.... Wojciech Ługowski tak opowiadał o premierze: „Pierwszy raz w historii Tetaru Scene zdarzyła się taka sytuacja, że cały zespół jest nowy. Ze skompletowaniem składu do "Januszka..." problemy były ogromne. Spektakl powstawał w mękach i do premiery przystępowałem z duszą na ramieniu. Ale po reakcji publiczności mogę chyba powiedzieć: - Udało się... Dziękuję młodym aktorom za wyrzeczenia”
    •    „Modlitwa Heloizy” – monodram Karoliny Skrzek (VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego) na podstawie tekstu Leszka Kołakowskiego, reż. Adrian Szary (20 min).
Karolina Skrzek prowadzi w VI LO im. Jana Kochanowskiego własną grupę teatralną. Uczęszcza do Młodzieżowego Domu Kultury im. Heleny Stadnickiej na zajęcia teatralne, prowadzone przez Małgorzatę Zarychtę – Młynarczyk. Monodram „Modlitwa Heloizy” powstał w oparciu o książkę Leszka Kołakowskiego pt.: „Rozmowy z diabłem”. Przerażona grzechem Heloiza prowadzi z Bogiem polemikę: "Jakże mam wierzyć, Boże miłości, że świat nasz Twoim jest dziełem, skoro bezlitośnie każde jego zło rodzić musi zło nowe i większe? Jakże mam wierzyć, że świat stworzyłeś, jeżeli w nim miłość z grzechem się skojarzyła węzłem nierozerwalnym? Miłość jest grzechem, a grzech jako żywioł ognisty sam się pomnaża i sam siebie nieustannie podsyca. Oto Twój świat, Boże, oto dzieło Twoje. Kimże Ty jesteś?". Heloiza wątpi w dobroć Boga. Rozterki Heloizy rozwiewa św. Augustyn. Nie mam logicznego przejścia od świta empirycznego do nieskończoności. Bóg jest miarą wszechrzeczy. Dał światu postać i porządek. Człowiekowi kazał wędrować w poszukiwaniu Boskiego Wizerunku. Ten jeżeli nie szuka Stwórcy, może jedynie czynić zło i grzeszyć. Tylko dzięki łasce Boga człowiek może być zbawiony.

godzina 16.30

„Rodzime sacrum” – wernisaż wystawy fotografii Pawła Putona; Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu.
Paweł Puton jest absolwentem Wydziału Ekonomicznego Politechniki Radomskiej. Pisze i publikuje artykuły o historii i obiektach zabytkowych naszego miasta. Opisywane przez siebie obiekty fotografuje tworząc w ten sposób cenną dla Radomia dokumentację. Szczególne miejsce w jego pracy zajmują radomskie kapliczki i krzyże. Fotografią zajmuje się od 2005 roku. Jest członkiem Społecznego Komitetu Ratowania Zabytków Radomia.

godzina 17.00

"Franciszek i Jan Paweł II - tak różni i tak podobni" - spotkanie z Grzegorzem Polakiem, dziennikarzem i publicystą; Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu
Grzegorz Polak to dziennikarz, publicysta, autor książek. Urodził się w 1952 r. Jest absolwentem Akademii Teologii Katolickiej, gdzie studiował historię Kościoła. Był dziennikarzem między innymi: „Więzi”, „Gazety Wyborczej”, a w latach 1993-99 kierował działem krajowym Katolickiej Agencji Informacyjnej. W roku 1999 został redaktorem naczelnym ilustrowanego dwutygodnika „Jan Paweł II – Kolekcja" (obecnie: „Księga Świętych”). Autor pierwszego w Polsce leksykonu „Kto jest kim w Kościele”. Autor, współautor i redaktor ponad dwudziestu książek o tematyce ekumenicznej, hagiograficznej oraz poświęconych pontyfikatowi Jana Pawła II. Kilka dni po wyborze nowego papieża ukazała się nakładem wydawnictwa Znak jego książka: „Franciszek. Papież wielkiej nadziei”. Jest to opis wydarzeń, które rozgrywały się od abdykacji do momentu wyboru papieża Franciszka. Książka pokazuje nowego papieża jako naukowca, duszpasterza, ale też jako duchowego przywódcę Kościoła w trudnym dla niego okresie.  Laureat Nagrody Młodych im. Włodzimierza Pietrzaka (1980) oraz dwóch wyróżnień: „Serce dla serc" (1992) i Nagrody im. Brata Alberta (2001).


10, 11 październik 2013  (czwartek, piątek)
 
w godzinach od 9.00 do 18.30

„Kiermasz Książki Katolickiej” przygotowany przez Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne z Radomia; Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu
Kilkunastu wydawców, blisko 1000 tytułów, 20% rabatu na wszystkie pozycje. Miejska Biblioteka Publiczna wespół ze Stowarzyszeniem „Młyńska” zainicjował pierwszy w Radomiu „Kiermasz Książki Katolickiej”. Kiermasz został przygotowany przez Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne. W sprzedaży będą dostępne publikacje kilkunastu wydawnictw. Wszystkie pozycje objęte zostaną 20-procentowym rabatem. Wśród dostępnej literatury obecnych będzie blisko 1000 tytułów, m.in. literatura dla dzieci i młodzieży, poradniki, powieści, albumy, modlitewniki, encyklopedie, biografie.

11 październik 2013 (piątek)

godzina 18.00 zmiana terminu

"Symbolika chrześcijańska" – wernisaż wystawy malarstwa Moniki Mazur; Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w Radomiu
Monika Mazur to filozof kultury, estetyk, a przy okazji znana radomska poetka i malarka Jest autorką artykułów, esejów oraz współautorką publikacji poświęconych zagadnieniom kultury i sztuki, wydała trzy książki poetyckie: „Róża wiatrów”, „Krajobraz po baśni”, „Legenda o świętym chaosie”, debiutowała na łamach „Gazety” w Toronto. Jej poezja tłumaczona była na język czeski. Jest członkiem Związku Literatów Polskich. Uprawia ponadto grafikę artystyczną w wielu technikach (m.in. monotypie, linoryty, gipsoryty, technika własna) oraz malarstwo olejne na płótnie i malarstwo na szkle. Ma na swoim koncie wiele indywidualnych i zbiorowych wystaw plastycznych. Łączy podejście filozoficzne z intuicją artystyczną, aby pełniej opisywać rzeczywistość.

godzina 19.00

"Księga Hioba" – monodram Stanisławy Celińskiej; Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu
Stanisława Celińska wznowiła spektakl Bogdana Augustyniaka z 1984 roku. Poszerzono przy tym scenariusz wykorzystując oprócz Księgi Hioba Pieśni i Treny Jana Kochanowskiego. Księga Hioba, Pieśni i Treny Kochanowskiego – złączone w jednym programie poetyckim wzmacniają się wzajemnie, tworząc wyrazisty obraz cierpienia jednostki, który, paradoksalnie, jest nam wszystkim wspólny. Pieśni są wobec Trenów tym, czym pierwotne szczęście Hioba wobec jego upadku. Hiob i  Jan Kochanowski żyli w poczuciu harmonii i porządku zbudowanego przez sprawiedliwego Boga. Ich szczęście jest tak pełne, że podobnie jak w greckiej tragedii, strata wywołuje ponadprzeciętne cierpienie.
Forma monodramu doskonale obrazuje odczucie opuszczenia u człowieka, który zostaje sam z własnym cierpieniem i pytaniami - dlaczego?

12 października 2013 (sobota)
 
godzina 17.00

"Wiara" - spektakl na podstawie poezji Jerzego Lieberta, Karola Wojtyły i Zbigniewa Herberta w wykonaniu  Teatru Seminaryjnego Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu; Wyższe Seminarium Duchowne w Radomiu.
W literaturze polskiej istnieje piękna karta wiary poetów. Jest to wiara nie zawsze łatwa, która czasem stawia pytania o sens cierpienia, czy przyczynę istnienia zła, czasem jest szukaniem, ale również jest dziękczynieniem za życie i świat. Spektakl jest monodramem zbudowanym ze słów wiary Jerzego Lieberta, Zbigniewa Herberta, Leopolda Staffa oraz księży Karola Wojtyły, Jan Twardowskiego i Jerzego Szymika. Wiersze Haliny Poświatowskiej i Anny Kamieńskiej dają świadectwo wierze i stają się bolesną modlitwą ludzkiego losu. Połączenie tych słów i modlitw objawia z jednej strony oblicze człowieczeństwa, a z drugiej piękno i siłę wiary.

13 października 2013 (niedziela)

godzina 18.00

"Uwewnętrznienie. Mysterium" - spektakl na podstawie hymnów maryjnych Romana Brandstaettera, reż. J. Stępkowski, kierownictwo muzyczne P. Zych, wykonanie artyści z Zespołu Szkół Muzycznych imienia Oskara Kolberga w Radomiu; Zespół Szkół Muzycznych imienia Oskara Kolberga w Radomiu
„Uwewnętrznienie. Mysterium to widowisko alegoryczne, rodzaj współczesnego moralitetu. Zostało napisane na podstawie „Hymnów maryjnych” Romana Brandstaettera. Podobnie jak w antycznych, a później średniowiecznych misteriach, zdarzenia sceniczne nie posiadają fabuły o wyraźnie zaznaczonych związkach przyczynowo - skutkowych. Powiązania pomiędzy poszczególnymi scenami mają zazwyczaj charakter alegoryczny i symboliczny, odsłaniając głębszy, duchowy sens zjawisk.
Początki misterium w kulturze chrześcijańskiej sięgają X wieku. Wywodzą się z tradycji kultury ludowej oraz klasztornej. Oto „Magnum Mysterium”, obraz wielkiej tajemnicy, która na co dzień nie poddaje się oczywistemu uzmysłowieniu. Stan medytacji sprzyja jej uwewnętrznieniu.

Organizatorzy zachęcają do zwiedzenia wystawy prezentowanej w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu: "Władysław Paciak (1903-1983) Malarstwo i rysunek w 110.rocznicę urodzin i 30. śmierci". Wystawa prezentuje dorobek artystyczny jednego z najwybitniejszych księzy artystów związanych z Radomiem.

Organizatorzy:
Wydział Duszpasterski Kurii Diecezji Radomskiej,
Stowarzyszenie „Młyńska” Verum Bonum Pulchrum.
 
Partnerzy:
Grupa „Droga Ikony”,
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri w Radomiu,
Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu,
Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu,
Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska,
Parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu,
Parafia pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu,
Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu,
Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne (Polwen),
Radomska Orkiestra Kameralna,
Wyższe Seminarium Duchowne w Radomiu,
Zespół Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga w Radomiu.
 
Patroni medialni:
Echo Dnia,
Gość Niedzielny,
Radio Plus Radom,
TV Dami,
www.cozadzień.pl,
www.diecezja.radom.pl (Portal Diecezji Radomskiej).

Sponsorzy i darczyńcy:
EnergoStar Sp. z o o. (Radom, ul. Marii Gajl),
Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana,
M. i R. Prasek Dealer Peugeot w Radomiu,
Radomskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej „RADPEC” SA,
Restauracja „Dworek Saski”,
Skok im. F. Stefczyka
Wodociągi Miejskie w Radomiu Sp. z o.o.

Relacja po V Międzynarodowych Warsztatach Ikonopisów w Nowicy

Od 8 do 21 września trwały V Międzynarodowe Warsztaty Ikonopisów w Nowicy, w których udział wzięło 30 twórców z Polski, Ukrainy i Białorusi. Poniżej zamieszczamy osobistą refleksję jednej z uczestniczek reprezentującej środowisko Drogi Ikony.
 

Przydrożna kapliczka w Nowicy

„Święci Pańscy – Męczennicy i Wyznawcy” to temat tegorocznych V Międzynarodowych Warsztatów Ikonopisów w Nowicy, w których miałam przyjemność uczestniczyć. Męczennicy i wyznawcy... jak ogromnie długa jest „lista” osób, którzy doznali ogromu cierpień i ponieśli śmierć, niezłomni i wierni Bogu. 
Już dwa lata po śmierci Chrystusa począwszy od św. Szczepana ukamienowanego w 35, przez największe i obfitujące najkrwawszym żniwem rządy rzymskiego cesarza Dioklecjana aż po czasy współczesne. Godzinami czytałam ich skrócone życiorysy. Jak wielu...

Joanna d’Arc zawsze dla mnie ważna... Dziewica Orleańska, narzędzie w rękach Stwórcy. Niezłomna w swojej wierze, że jest kierowana przez Boga nawet w obliczu cierpienia i męczeńskiej śmierci na stosie w wieku 19 lat. Jeż niezwykły życiorys wydaje się być nieprawdopodobnym. Pochodząca z chłopskiej rodziny młodziutka Joanna doprowadziła do koronacji Karola VII i oswobodzenia Francji spod okupacji angielskiej. Zdolna do czynów tak wielkich... Taka siła w tak kruchej kobiecej postaci... Zdumiewające.

„Jestem tu przysłana przez Boga, by was wygnać z całej Francji.... Nie obawiam się zbrojnych ludzi. Jeśli napotkamy bandytów, mój Pan mnie obroni; On otworzy mi drogę pośród nich, abym dotarła do następcy tronu. Po to się narodziłam...”

Joanna Zabagło, św. Joanna D'Arc i św. Katarzyna Aleksandryjska

Kolejna wybrana przeze mnie Katarzyna Aleksandryjska. Joanna wielokrotnie powoływała się na nią opowiadając o swoich wizjach. Katarzyna z Aleksandrii, córka króla, bogata, wykształcona i piękna. Otwarcie krytykowała prześladowania chrześcijan. Wyrok śmierci zapadł po dyspucie religijnej, w której Katarzyna okazała się bieglejsza od pięćdziesięciu mędrców niechrześcijańskich. Po torturach łamania kołem poniosła śmierć przez ścięcie w wieku 18 lat.

prof. Roman Vasylik i Joanna Zabagło

Męczennice, które w imię Chrystusa oddały swe życie za życie wieczne. Co jest istotne w pokazaniu ich postaci, co jest istotne w ikonach je przedstawiających? Męczeństwo, śmierć..? To droga nie skutek, droga w uświęcaniu. Na końcu lub na początku świętość. Męczennicy„nie niosą narzędzi swojej męki, są już poza historią i chociaż są w niej obecni to jednak inaczej.” Inaczej znaczy dla mnie bez oznak męczeństwa, bez epatowania atrybutami swojej męki. „Inaczej” znaczy dla mnie w pełni swej mocy i chwały, w pełni swojej świętości. Joanna i Katarzyna... piękne, kobiece i silne. Silne swoja świętością, promieniujące nią. Takimi chciałam je pokazać.

Uczestnicy V Międzynarodowych Warsztatów Ikonopisów w Nowicy

Atmosfera w Nowicy sprzyjała bardzo skupieniu i pracy. Piękno tej łemkowskiej wioski jakby poza czasem, wspólne modlitwy, rozmowy, wzajemna życzliwość. To wszystko dawało mi wyciszenie, radość i poczucie wspólnoty. Wszyscy razem i każdy z osobna przeżywający ten czas głęboko, żeby napisać ikonę, która uświęca swoją świętością...
 
 
Szerszą foto-relację prezentujemy w naszej galerii na facebooku.

Tekst i zdjęcia: Joanna Zabagło