Zapraszamy do cyklu publikacji i towarzyszącym im fotorelacjom
autorstwa Anny Przybycińskiej poświęconych kulturze Rumunii, kraju
leżącym na styku chrześcijańskich cywilizacji wschodu i zachodu.
Wielokrotnie już pojawiali się w naszych opowieściach Sasi. Viscri to właśnie typowa wioska Sasów Siedmiogrodzkich powstała w XII w. Pierwotna jej nazwa „Alba Ecclesia” nawiązuje do białego kościoła, wznoszącego się na wzniesieniu. Powstał z rozbudowanego w XIII w. kościoła romańskiego otoczonego obronnym murem, z przylegającymi do nich od wewnątrz pomieszczeniami. Kościół był nie tylko miejscem sprawowania kultu (katolickiego, a od XVI w. ewangelickiego), ale również schronieniem na wypadek najazdów zza Karpat. Mieszkańcy mogli tu zgromadzić zapasy żywności, dobytek i czynnie stawiać opór najeźdźcom.
Trzeba przyznać, że organizacja społeczna Sasów była niezwykle skuteczna. Tworzyli oni tzw. sąsiedztwa, które skupiały mieszkańców jednej ulicy. Członkowie sąsiedztwa byli zobowiązani wzajemnie sobie pomagać przy budowach i pracach polowych. Razem również świętowali wesela i uczestniczyli w pogrzebach. W ramach sąsiedztwa działała swego rodzaju „poczta”. Wiadomość dla wspólnoty była przekazywana na drewnianej deseczce danego sąsiedztwa, a każdy dom musiał ją przekazać kolejnemu w czasie 15 minut. Zarówno zaangażowanie jak i jego brak były oceniane i zapisywane w rejestrze wioski. Na koniec roku podsumowywano wszystkie kary, które przekładano w wymiar finansowy, a za zebrane fundusze urządzano zabawę.
Sasi stanowili większość mieszkańców Viscri aż do XX wieku. Ucisk komunistyczny zachęcił wielu mieszkańców do ucieczki do Niemiec. Pozostałe po nich domy sprzedano Romom. Dziś w wiosce mieszka zaledwie 24 Sasów, 50 Rumunów i 300 Romów. Kilka domów należy do bogatych europejczyków (m.in. księcia Karola). W pomieszczeniach warownego kościoła zebrano zabytkowe malowane skrzynie, bogato zdobione stroje (każda wioska miała własny charakterystyczny ubiór) i inne przedmioty codziennego użytku. Oto niemi świadkowie trwającej prawie osiem wieków wielkiej świetności Sasów.
Biały kościół
Wielokrotnie już pojawiali się w naszych opowieściach Sasi. Viscri to właśnie typowa wioska Sasów Siedmiogrodzkich powstała w XII w. Pierwotna jej nazwa „Alba Ecclesia” nawiązuje do białego kościoła, wznoszącego się na wzniesieniu. Powstał z rozbudowanego w XIII w. kościoła romańskiego otoczonego obronnym murem, z przylegającymi do nich od wewnątrz pomieszczeniami. Kościół był nie tylko miejscem sprawowania kultu (katolickiego, a od XVI w. ewangelickiego), ale również schronieniem na wypadek najazdów zza Karpat. Mieszkańcy mogli tu zgromadzić zapasy żywności, dobytek i czynnie stawiać opór najeźdźcom.
Trzeba przyznać, że organizacja społeczna Sasów była niezwykle skuteczna. Tworzyli oni tzw. sąsiedztwa, które skupiały mieszkańców jednej ulicy. Członkowie sąsiedztwa byli zobowiązani wzajemnie sobie pomagać przy budowach i pracach polowych. Razem również świętowali wesela i uczestniczyli w pogrzebach. W ramach sąsiedztwa działała swego rodzaju „poczta”. Wiadomość dla wspólnoty była przekazywana na drewnianej deseczce danego sąsiedztwa, a każdy dom musiał ją przekazać kolejnemu w czasie 15 minut. Zarówno zaangażowanie jak i jego brak były oceniane i zapisywane w rejestrze wioski. Na koniec roku podsumowywano wszystkie kary, które przekładano w wymiar finansowy, a za zebrane fundusze urządzano zabawę.
Sasi stanowili większość mieszkańców Viscri aż do XX wieku. Ucisk komunistyczny zachęcił wielu mieszkańców do ucieczki do Niemiec. Pozostałe po nich domy sprzedano Romom. Dziś w wiosce mieszka zaledwie 24 Sasów, 50 Rumunów i 300 Romów. Kilka domów należy do bogatych europejczyków (m.in. księcia Karola). W pomieszczeniach warownego kościoła zebrano zabytkowe malowane skrzynie, bogato zdobione stroje (każda wioska miała własny charakterystyczny ubiór) i inne przedmioty codziennego użytku. Oto niemi świadkowie trwającej prawie osiem wieków wielkiej świetności Sasów.
Aby obejrzeć fotorelację kliknij na zdjęcie:
Tekst i zdjęcia Anna Przybycińska
