W niedzielę, 27 stycznia 2019 roku, parafia Św. Szczepana na warszawskim Mokotowie obchodziła jubileusz 70-lecia swojego istnienia, który rozpoczęła uroczysta Msza św. z udziałem metropolity warszawskiego księdza kardynała Kazimierza Nycza, podczas której Droga Ikony przekazała parafii ikonę jej patrona.
Ikona św. Szczepana powstała z inicjatywy ojca Jacka Wróbla SJ, kiedy pracował w parafii na Mokotowie i gdzie założył pracownię Droga Ikony, która się dobrze rozwija (i niedługo będzie obchodziła swój jubileusz 20-lecia). Pracy nad ikoną podjęło się kilku doświadczonych ikonopisów, ale w rezultacie główny wkład w jej powstanie wnieśli Piotr Czarnecki, Gabriela Janik i Urszula Klimowicz.
Prowadzona przez Jezuitów parafia ma bogatą historię, którą można streścić w kilku faktach. Została powołana w 1949 roku w pałacyku Lubomirskich, przekształconym w kaplicę i dom jezuicki. W 1951 roku po oszkleniu werandy uzyskano miejsce na ołtarz letni i ustawiono ławki pod zadaszeniem w ogrodzie. Parafia się rozrastała, powstawały wokół nowe bloki, ale dopiero w 1981 roku udało się na końcu ogrodu wybudować dom parafialny z salkami katechetycznymi, a w 1982 uzyskano zgodę na budowę kościoła, ale bez lokalizacji. Zatem Jezuici zdecydowali się wybudować świątynię na skrawku ogrodu. I tak pomiędzy domem Lubomirskich a domem parafialnym w 1998 roku rozpoczęto budowę nowego kościoła.
Świątynia z niewysoką wieżą urzeka jasną elewacją, surowością kamienia oraz pięknym tympanonem z głową św. Szczepana. W jasnym wnętrzu wzrok przykuwa XVII-wieczny drewniany krzyż z Lubeki nad kamiennym ołtarzem z płaskorzeźbą św. Szczepana, a także dwie ikony – Matki Bożej Częstochowskiej i Chrystusa Miłosiernego. Zasadniczy wystrój wykonany z piaskowca, płaskorzeźby tympanonu, ołtarza, ambonki, chrzcielnicy oraz stacje Drogi krzyżowej zaprojektowane zostały przez prof. Gustawa Zemłę i wykonane przez jego ucznia Pawła Pietrusińskiego. W tak pięknym wystroju stoi na sztaludze nasza ikona – święty Szczepan. Zachęca ona do modlitwy, odbijając jeszcze więcej światła w swoim złotym tle, a wszystko to na większą chwałę Bożą.
Święty Szczepan (z greckiego stephanos - wieniec, korona) Pierwszy Męczennik jest świętym katolickim, czczony w Kościołach wschodnich jako Apostoł, "pierwomuczenik" i archidiakon Stiefan.
Postać Szczepana występuje w Dziejach Apostolskich. Jest on wymieniony jako pierwszy spośród siedmiu diakonów - obok Prochora, Filipa, Nikanora, Tymona, Parmenasa i Mikołaja, którzy pomagali Apostołom w dziełach miłosierdzia, troszcząc się zwłaszcza o wdowy (Dz 6, 1-7).
Szczepan, jak inni Uczniowie, z pochodzenia był Żydem i w pierwszej wspólnocie wyznawców Chrystusa był zwierzchnikiem diaspory „hellenistów”, czyli posługujących się językiem greckim w odróżnieniu od „hebrajczyków” urodzonych na ziemi Izraela. Autor Dziejów Apostolskich podaje, że „Szczepan pełen łaski i mocy działał cuda i znaki wielkie wśród ludu” (Dz 6,8).
W nawracaniu swoich rodaków, odczytując na nowo Stary Testament w świetle przepowiadanej nauki o śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, swoją mądrością zapewne naraził się uczonym Żydom, którzy nie rozumiejąc, że przemawiał pod natchnieniem, oskarżyli go o bluźnierstwo przeciw świątyni i Prawu, podburzyli lud, podstawili fałszywych świadków i doprowadzili do jego ukamienowania.
„Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem. Tak kamienowali Szczepana, który modlił się: «Panie Jezu, przyjmij ducha mego!» A gdy osunął się na kolana, zawołał głośno: «Panie, nie poczytaj im tego grzechu!» Po tych słowach skonał". (Dz 7, 58-60).
Jak podkreśla św. Łukasz w Dziejach Apostolskich, przy śmierci Szczepana obecny był Szaweł – później nawrócony Paweł, Apostoł Narodów – tutaj oficjalny świadek ukamienowania jako przedstawiciel Sanhedrynu. Bibliści podają, że do dokonania samosądu na Szczepanie Żydzi mogli wykorzystać nieobecność w mieście namiestnika rzymskiego, kiedy odwołany został Poncjusz Piłat, a nie było jeszcze jego następcy. Działo się to niedługo po śmierci Jezusa, w 34 lub 36 roku w Jerozolimie, niedaleko Bramy Damasceńskiej, gdzie obecnie znajduje się kościół Saint-Étienne (św. Szczepana), w pobliżu dominikańskiej École Biblique.
Męczeńska śmierć Szczepana była początkiem prześladowań chrześcijan. Kult świętego męczennika przetrwał w tradycji, według której jego ciała strzegły zwierzęta aż do chwili, kiedy Nikodem i Gemailiel pogrzebali go niedaleko Jerozolimy. Dopiero w 415 roku św. Lucjan miał sen, w którym ukazał mu się Gamailiel, nauczyciel św. Pawła, wskazując miejsce pochowania św. Szczepana w Kifaz-Gamla. Odnalezione szczątki Pierwszego Męczennika zostały złożone w 428 roku w Konstantynopolu, a w 560 roku dotarły do Rzymu, gdzie umieszczono je w bazylice św. Wawrzyńca za Murami.
W sztuce zachodniej Szczepan przedstawiany jest najczęściej w okrutnej scenie kamienowania. Natomiast na ikonach zazwyczaj jako młody diakon, ubrany w białą szatę lub bogato zdobioną dalmatykę. Jego atrybutami są: kadzielnica, księga święta, gałązka palmowa i kamienie.
W katolickim kalendarzu liturgicznym święto Szczepana obchodzimy 26 grudnia (w drugi dzień Bożego Narodzenia). Kościół wschodni wspomina apostoła-męczennika czterokrotnie: 27 grudnia/9 stycznia, 4/17 stycznia (Sobór siedemdziesięciu apostołów), 2/15 sierpnia (rocznica przeniesienia relikwii w 428 r.), 15/28 września (rocznica otwarcia relikwii w 415 r.)
Tekst: Jolanta Wroczyńska
Foto: Anna Przybycińska
Ikona św. Szczepana powstała z inicjatywy ojca Jacka Wróbla SJ, kiedy pracował w parafii na Mokotowie i gdzie założył pracownię Droga Ikony, która się dobrze rozwija (i niedługo będzie obchodziła swój jubileusz 20-lecia). Pracy nad ikoną podjęło się kilku doświadczonych ikonopisów, ale w rezultacie główny wkład w jej powstanie wnieśli Piotr Czarnecki, Gabriela Janik i Urszula Klimowicz.
Prowadzona przez Jezuitów parafia ma bogatą historię, którą można streścić w kilku faktach. Została powołana w 1949 roku w pałacyku Lubomirskich, przekształconym w kaplicę i dom jezuicki. W 1951 roku po oszkleniu werandy uzyskano miejsce na ołtarz letni i ustawiono ławki pod zadaszeniem w ogrodzie. Parafia się rozrastała, powstawały wokół nowe bloki, ale dopiero w 1981 roku udało się na końcu ogrodu wybudować dom parafialny z salkami katechetycznymi, a w 1982 uzyskano zgodę na budowę kościoła, ale bez lokalizacji. Zatem Jezuici zdecydowali się wybudować świątynię na skrawku ogrodu. I tak pomiędzy domem Lubomirskich a domem parafialnym w 1998 roku rozpoczęto budowę nowego kościoła.
Świątynia z niewysoką wieżą urzeka jasną elewacją, surowością kamienia oraz pięknym tympanonem z głową św. Szczepana. W jasnym wnętrzu wzrok przykuwa XVII-wieczny drewniany krzyż z Lubeki nad kamiennym ołtarzem z płaskorzeźbą św. Szczepana, a także dwie ikony – Matki Bożej Częstochowskiej i Chrystusa Miłosiernego. Zasadniczy wystrój wykonany z piaskowca, płaskorzeźby tympanonu, ołtarza, ambonki, chrzcielnicy oraz stacje Drogi krzyżowej zaprojektowane zostały przez prof. Gustawa Zemłę i wykonane przez jego ucznia Pawła Pietrusińskiego. W tak pięknym wystroju stoi na sztaludze nasza ikona – święty Szczepan. Zachęca ona do modlitwy, odbijając jeszcze więcej światła w swoim złotym tle, a wszystko to na większą chwałę Bożą.
Święty Szczepan (z greckiego stephanos - wieniec, korona) Pierwszy Męczennik jest świętym katolickim, czczony w Kościołach wschodnich jako Apostoł, "pierwomuczenik" i archidiakon Stiefan.
Postać Szczepana występuje w Dziejach Apostolskich. Jest on wymieniony jako pierwszy spośród siedmiu diakonów - obok Prochora, Filipa, Nikanora, Tymona, Parmenasa i Mikołaja, którzy pomagali Apostołom w dziełach miłosierdzia, troszcząc się zwłaszcza o wdowy (Dz 6, 1-7).
Szczepan, jak inni Uczniowie, z pochodzenia był Żydem i w pierwszej wspólnocie wyznawców Chrystusa był zwierzchnikiem diaspory „hellenistów”, czyli posługujących się językiem greckim w odróżnieniu od „hebrajczyków” urodzonych na ziemi Izraela. Autor Dziejów Apostolskich podaje, że „Szczepan pełen łaski i mocy działał cuda i znaki wielkie wśród ludu” (Dz 6,8).
W nawracaniu swoich rodaków, odczytując na nowo Stary Testament w świetle przepowiadanej nauki o śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, swoją mądrością zapewne naraził się uczonym Żydom, którzy nie rozumiejąc, że przemawiał pod natchnieniem, oskarżyli go o bluźnierstwo przeciw świątyni i Prawu, podburzyli lud, podstawili fałszywych świadków i doprowadzili do jego ukamienowania.
„Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem. Tak kamienowali Szczepana, który modlił się: «Panie Jezu, przyjmij ducha mego!» A gdy osunął się na kolana, zawołał głośno: «Panie, nie poczytaj im tego grzechu!» Po tych słowach skonał". (Dz 7, 58-60).
Jak podkreśla św. Łukasz w Dziejach Apostolskich, przy śmierci Szczepana obecny był Szaweł – później nawrócony Paweł, Apostoł Narodów – tutaj oficjalny świadek ukamienowania jako przedstawiciel Sanhedrynu. Bibliści podają, że do dokonania samosądu na Szczepanie Żydzi mogli wykorzystać nieobecność w mieście namiestnika rzymskiego, kiedy odwołany został Poncjusz Piłat, a nie było jeszcze jego następcy. Działo się to niedługo po śmierci Jezusa, w 34 lub 36 roku w Jerozolimie, niedaleko Bramy Damasceńskiej, gdzie obecnie znajduje się kościół Saint-Étienne (św. Szczepana), w pobliżu dominikańskiej École Biblique.
Męczeńska śmierć Szczepana była początkiem prześladowań chrześcijan. Kult świętego męczennika przetrwał w tradycji, według której jego ciała strzegły zwierzęta aż do chwili, kiedy Nikodem i Gemailiel pogrzebali go niedaleko Jerozolimy. Dopiero w 415 roku św. Lucjan miał sen, w którym ukazał mu się Gamailiel, nauczyciel św. Pawła, wskazując miejsce pochowania św. Szczepana w Kifaz-Gamla. Odnalezione szczątki Pierwszego Męczennika zostały złożone w 428 roku w Konstantynopolu, a w 560 roku dotarły do Rzymu, gdzie umieszczono je w bazylice św. Wawrzyńca za Murami.
W sztuce zachodniej Szczepan przedstawiany jest najczęściej w okrutnej scenie kamienowania. Natomiast na ikonach zazwyczaj jako młody diakon, ubrany w białą szatę lub bogato zdobioną dalmatykę. Jego atrybutami są: kadzielnica, księga święta, gałązka palmowa i kamienie.
W katolickim kalendarzu liturgicznym święto Szczepana obchodzimy 26 grudnia (w drugi dzień Bożego Narodzenia). Kościół wschodni wspomina apostoła-męczennika czterokrotnie: 27 grudnia/9 stycznia, 4/17 stycznia (Sobór siedemdziesięciu apostołów), 2/15 sierpnia (rocznica przeniesienia relikwii w 428 r.), 15/28 września (rocznica otwarcia relikwii w 415 r.)
Tekst: Jolanta Wroczyńska
Foto: Anna Przybycińska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.