VIII Plener ikonograficzny w Czerwińsku

Od 06 do 16 sierpnia 2021, jak co roku, spędziliśmy czas, uczestnicząc już po raz ósmy w plenerze ikonograficznym na Jasnej Górze Czerwińskiej. Liczyliśmy grupę 25 osób.

Czerwińsk – "Perła Mazowieckiej Ziemi", był i pozostaje świadkiem chrześcijańskich korzeni historii naszego narodu. Jest miejscem w szczególny sposób wyróżnionym łaskawością Boga przez pośrednictwo Matki Jego Syna, czczonej tutaj jako Matka Boża Pocieszenia.

Świadomi bezcennej wartości tego miejsca oraz zabytków zgromadzonych w nim przez wieki i pokolenia naszych Poprzedników z radością pisaliśmy w tym klasztorze nasze ikony. Niepowtarzalne, oryginalne. Pisanie przerywane modlitwą, posiłkami, odpoczynkiem i wzajemnymi rozmowami uczyniło ten plener fantastycznie spędzonym czasem. Ojciec Zbyszek i ks. Łukasz ubogacili nasz czas codzienną mszą świętą i wyjaśnianiem Słowa Bożego. 

 

Wzajemne rozmowy to osobny rozdział tego pleneru. Bardzo zacieśniły nasze znajomości, uświadomiły jak bardzo potrzebujemy siebie nawzajem. Odpowiedzialni za organizację tego pleneru, Ula, Jola i Piotr, dokładali najwyższych starań, aby każdy uczestnik czuł się zaopiekowany. Pomagali i rozwiązywali trudności pojawiające się w pisaniu ikony. Każdy uczestnik wykorzystywał ten czas na trudną pracę malowania, każdy przykuty do ikony w tej niesamowitej klasztornej scenerii.

Codziennie modliliśmy się słowami św. Ignacego Loyoli:
Naucz nas, Panie, służyć ci tak,
jak jesteś tego godzien:
dawać i nie liczyć kosztów;
walczyć i nie zważać na rany;
znosić trudy i nie szukać odpoczynku;
pracować i nie prosić o nagrodę
- prócz tej , że czynimy wszystko
wedle woli Twojej.

Błogosławiony czas, błogosławiona gościna Księży Salezjanów - kustoszów Sanktuarium Matki Bożej Czerwińskiej. 

DZIĘKUJEMY ORGANIZATOROM TEGO PLENERU!!!!

Jola Synowiec

*   *   *

Czerwińsk to dla mnie powrót do siebie. Od roku nie mogłam nic napisać... Różne sytuacje życiowe to sprawiły, a tu w Czerwińsku aż trzy ikony prawie ukończone!

Jak zapisywałam się na plener, to nie wierzyłam że coś ruszę z miejsca. Ale właśnie to miejsce takie jest.... Cisza i spokój. I to coś...

Kasia Kropka

*   *   *

Moi Drodzy (to nie jest tylko zwrot grzecznościowy, lecz fakt, jesteście mi bliscy),

Plener w Czerwińsku jest dla mnie czymś zdecydowanie więcej, niż tylko czasem poświęconym pisaniu ikon. Przede wszystkim jest to zawsze czas, kiedy przybliżam się do Boga, czas w którym wzrastam i po raz kolejny coś sobie nowego uświadamiam - względem wiary, względem patrzenia na życie, jego rozumienia. Nie mam w swoim środowisku codziennym takich pięknych osób wierzących, o dobrym sercu, którzy są dla mnie również świadectwem wiary. Podczas pleneru doświadczam pokoju serca, jakiego nie mam przez cały rok. 
Na plenerze w Czerwińsku moje ikony powstają przy udziale innych uczestników. Jest to w jakimś sensie praca zbiorowa, ponieważ każde uwagi, komentarze i bezcenne rady tworzą właśnie efekt końcowy. Nabieram doświadczenia, praktyki i poznaję poprzez innych świat Ikony. Widzę jak inni malują, jak sobie radzą z problemami, które pojawiają przy tworzeniu ikon. Dowiaduję się o nowych warsztatach i o ludziach, u których warto zgłębiać tajniki pisania ikon. Jestem wszystkim ogromnie wdzięczny, szczególnie trójcy: Uli, Joli i Piotrowi, na których pomoc i wsparcie zawsze można liczyć.

 

Czas spędzony na plenerze ikonopisarskim w Czerwińsku nad Wisłą jest dla mnie czasem bardzo wyjątkowym i pięknym. Jest to dosłownie Droga Ikony!

Pozdrawiam serdecznie wszystkich


Tomasz Daiksler

*   *   *

Kochani!

Dziękuję Matce Bożej Czerwińskiej oraz Uli, Joli i Piotrkowi, organizatorom tegorocznego Pleneru Czerwińsk '21 za wspaniałe Rekolekcje z Ikoną.

Było to głębokie przeżycie duchowe łączące mszę świętą i adorację z malowaniem ikon.

Dzięki wsparciu duchowemu ojca Zbigniewa i księdza Łukasza mogliśmy korzystać z najwyższych form modlitwy, które pomagały łączyć nasze przeżycia duchowe z pracą malarską.

Oczywiście należy wspomnieć też o świetnej atmosferze koleżeńskiej, wzajemnej życzliwości i pomaganiu sobie wzajemnie. Ale ponieważ człowiek nie tylko samymi przeżyciami duchowym żyje, to należy wspomnieć o bardzo dobrej kuchni klasztornej.

Pozdrawiam serdecznie organizatorów i współuczestników naszego Pleneru

Alicja Prochowska

 

 

Warsztaty "Kaligrafia w ikonografii"

W czerwcu 2021 r. w warszawskiej pracowni Drogi Ikony zakończył się kurs „Elementy kaligrafii i kompozycji tekstu w malarstwie ikonowym”. Jego celem było zapoznanie się z zasadami tworzenia podpisów na ikonach i z zasadami kompozycji tekstu pojawiającego się na księgach (kodeksach i  zwojach) w malarstwie ikonowym.   

 

Szczególną uwagę zwróciliśmy na podpisy na ikonach Matki Bożej i Pana Jezusa. Opracowaliśmy je przy użyciu różnych krojów liter, poznaliśmy ich znaczenie i sposoby  aranżacji na obrazie.

Kolejne zajęcia były poświęcone kompozycji testu na księdze mającej postać zwoju i kodeksu. Zajęcia polegały nie tyle na kopiowaniu istniejących wzorów, co na samodzielnym wyborze tekstu i jego zaaranżowaniu. Zajęciom towarzyszyły wykłady na temat tradycyjnych języków liturgicznych: starogreckiego, cerkiewnosłowiańskiego i łaciny, z naciskiem na poznanie liter i pojawiających się podpisów na ikonach oraz charakterystycznych skrótów i czcionek.

Relacje uczestników:

"Miałam to niezwykłe szczęście drugi raz w życiu uczestniczyć w warsztatach organizowanych przez Joannę Piaskowską. Podobnie jak w przypadku kursu o pejzażu, byłam pod wielkim wrażeniem przygotowanych warsztatów, precyzyjnej wiedzy nam przekazywanej, troski i zaangażowania naszej nauczycielki. Każda lekcja obfitowała zarówno w bogaty materiał teoretyczny okraszony ciekawą prezentacją oraz w część praktyczną, która pozwalała nam nabyć wprawy w samodzielnym pisaniu liter na papierze czerpanym.

 

Myślę, że kurs kaligrafii niósł ze sobą wiele wyzwań, gdyż nie jest łatwo umiejętnie i harmonijnie zawrzeć odpowiedni napis na ikonie, a co dopiero namalować cały zwój czy otwartą księgę. Na szczęście cenne objaśnienia i wskazówki Joasi pozwalały przełamać obawę przed pisaniem liter i dzielnie ćwiczyć trudną sztukę pięknego podpisywania ikon.

Zajęcia były niezwykle rozwijające i uświadomiły nam jak bardzo ważny jest napis na ikonie i jak istotny element stanowi w kompozycji całej ikony, jak bardzo może ikonę ozdobić i ubogacić albo pozbawić należnego blasku. Szczególnie pomocne były prezentowane przez Joasię przykłady ikon ze szczególnym uwzględnieniem jakości podpisów na nich."

„ (...) Największą trudność stanowiła sama kaligrafia, a dokładniej zastosowanie w konkretnej sytuacji. Np. wpisanie określonego tekstu, zgodnie z zasadami, w „księgę”. Ale trudności na jakie napotkałam nie zniechęciły mnie w najmniejszym stopniu.Pani Joanna na przykładach w bardzo przystępny sposób pokazała, jak opis ikony wpływa na jej odbiór, piękno. Jestem zachwycona, że wyczuliła mnie na ten aspekt.”

" Bardzo cenna rzeczą było wykonanie tekstu na zwoju i otwartej  Biblii oraz wszystkie informacje dotyczące zasad umieszczania tekstu na ikonie. (...) Na pewno trzeba dużo ćwiczyć pisania literek w domu.”

Tekst i foto: Joanna Piaskowska 

Wiosenne warsztaty „Elementy pejzażu w ikonografii”

W pracowni Drogi Ikony przy parafii Św. Szczepana 17 lipca br. zakończyła się druga edycja kursu „Elementy pejzażu w ikonografii”. Na kolejnych spotkaniach uczestnicy zapoznawali się z sposobami przedstawiania na ikonach elementów krajobrazu takimi jak: góry, roślinność, różne akweny i architektura. Nasza praca polegała nie tyle na bezwiednym kopiowaniu, co na zrozumieniu logiki konstrukcji i później swobodnym operowaniu żądanymi formami. Ćwiczenia wprowadzające miały na celu opanowanie podstaw pracy z temperą jajeczną oraz panowanie nad ruchem pędzla. Przechodząc kolejno od form bazowych do samodzielnych, złożonych kompozycji kursanci zaznajamiali się z budową pojedynczej góry i pasm górskich, ze sposobami przedstawienia kępek traw, krzewów, drzew, z obrazowaniem fal morskich, wirów rzeki, źródła i wodospadu. Ostatnim zagadnieniem była szeroko pojęta architektura obejmująca wszelkie elementy kompozycji stworzone „ręką ludzką” począwszy od tronu i podnóżka a skończywszy na pałacach, kościołach i murach miast. Ważnym zadaniem kursu było wyczulenie uczestników na kolorystykę, tonację i kompozycję prac. 

Rozpoczęcie kursu pierwotnie było planowane na listopad ubiegłego roku, niestety, z powodu szalejącej pandemii, musieliśmy poczekać aż do maja. Stąd też wynikła konieczność skrócenia ram czasowych kursu, przy zachowaniu liczby godzin. Wszyscy uczestnicy pracowali bardzo rzetelnie, pokonując wiele trudności – ograniczeń zawodowych, rodzinnych, zdrowotnych. Dla mnie, jako prowadzącej, największą radość sprawiało to, z jaką otwartością uczniowie przyjmowali przekazywaną wiedzę i jak ją praktycznie wykorzystywali. Dalszą pracę nad swoim warsztatem będzie można kontynuawać na kursie "Elementy draperii w ikonografii", który rozpocznie się wkrótce w warszawskiej pracowni Drogi Ikony.


Relacje uczestników:

„Zarówno przygotowanie, jak i przeprowadzenie warsztatów oceniam bardzo wysoko – Prowadząca dysponowała zarówno materiałami ksero do przekazania uczestnikom, jak i materiałami okazowymi, które stanowiły doskonały przykład realizacji zadań. Ponadto przygotowane przez p. Joannę prezentacje wraz z ich omawianiem na zajęciach dawały uczestnikom możliwość obejrzenia realizacji danego tematu na ikonach i pracach ćwiczeniowych wraz z próbą oceny prawidłowości wykonania. Czas na zajęciach wykorzystywany był bardzo dobrze, zajęcia były realizowane zgodnie z planem.

Niezwykle cenny był dla mnie sam udział w warsztatach, na których pracowaliśmy nad techniką – zaczynając od ćwiczeń kaligraficznych ręki przechodząc stopniowo do realizacji całościowych ćwiczeń – ułożenie programu zajęć było bardzo logiczne i pozwoliło mi na stopniowe przechodzenie od nieco łatwiejszych do trudniejszych zadań. 

Osobistą trudnością było dla mnie zmaganie się z – wydawałoby się – dość prostymi tematami, „przekonywanie“ ręki i oka do prawidłowego wykonania zadania, uświadomienie sobie, że dużo przede mną pracy, ale że wytrwałe ćwiczenia i praca mogą przynieść efekty. Bardzo cenię sobie możliwość wielokrotnego ćwiczenia techniki odborki i zaliwki, wykorzystanie przekazanego zestawienia sposobów mieszania pigmentów i kolejności nakładania warstw – pozwalało to na bardziej świadomą pracę i eksperymentowanie z proporcjami, co było i jest dla mnie bardzo ciekawą formą pracy.

Ogromnie podobała mi się praca na papierze czerpanymi i efekty, które można na nim uzyskać.

Cenne były omawiania prac uczestników – ukończonych i jeszcze na etapie pracy – po raz kolejny okazuje się, że uczenie się od siebie wzajemnie jest wartością, którą można wynieść z pracy w grupie, a stworzona na ostanich zajęciach mini wystawa wraz z omówieniem przez p. Joannę postępów każdego z uczestników wraz ze wskazówkami do dalszej pracy było pozostawieniem nas na drodze rozwoju z możliwością pracy własnej lub pod kierunkiem osób prowadzących. Każde z zajęć były dla mnie okazją do nauki, a także motywacją do podejmowania pracy w domu, co okazywało się zajęciem niezwykle przyjemnym. 

Warsztaty rozbudziły chęć do dalszej pracy – zarówno samodzielnej, jak i możliwej do realizacji na kolejnych warsztatach. Po raz pierwszy spotkałam się z tak dużym zaangażowaniem Osoby Prowadzącej cykl warsztatów – poświęcała czas grupie i indywidualnym osobom, a w przypadku nieobecności lub konieczności wcześniejszego wyjścia z warsztatów wyjaśniała indywidualnie poszczególne zagadnienia. Wiedzę przyswojoną i przećwiczoną na warsztatach przenoszę na pracę nad ikonami, co daje mi ogromną radość i nieco większą odwagę w dalszej pracy. To, co dla mnie ważne – nadal chcę uczyć się, ćwiczyć technikę i doskonalić się w pracy nad ikonami i ich elementami. Z udziału w warsztatach wynika dla mnie motywacja do dalszych aktywności, chęć rozwoju i poszukiwań drogi do ikony – do jej zrozumienia, kontemplacji, pracy nad nią.”

„Warsztaty przygotowane i prowadzone perfekcyjnie. Prowadząca dołożyła wszelkich starań, aby przekazać i nauczyć nas poprawnego przedstawiania elementów pejzażu i architektury w ikonografii. Bardzo dobrze omawiała poszczególne elementy rysunku, dbała o ich zrozumienie. Szczególnie cenne były: prezentacje - cenne spostrzeżenia pracy własnej i innych, slajdy- omawianie poszczególnych zdjęć, wychwytywanie błędów i elementów czysto malarskich: tło, ramki, zespolenie całości pracy. Dowiedziałam się dużo nowych rzeczy, teraz inaczej patrzę na sam proces powstawania poszczególnych elementów ikony, na ich zespolenie. Wiedza, którą dostałam, bardzo mi się przyda.”

 

Tekst i foto: Joanna Piaskowska